การค้นพบ ภูเวียงโกซอรัส หนึ่งในการค้นพบฟอสซิลครั้งใหม่ในประเทศไทย สำหรับสายพันธุ์สัตว์ในยุคดึกดำบรรพ์ มันเป็นหนึ่งในสายพันธุ์ไดโนเสาร์กินพืช คอยาว ขาใหญ่ จากกลุ่มซอโรพอดขนาดใหญ่ จากยุคครีเทเชียสตอนต้น ประมาณ 130 ล้านปีก่อน รายละเอียดการค้นพบฟอสซิล มีข้อมูลที่น่าสนใจ ดังนี้
สำหรับ การค้นพบ ภูเวียงโกซอรัส (Phuwiangosaurus) เริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. 2523 ซึ่งเป็นการขุดเจอซากดึกดำบรรพ์ของสัตว์มีกระดูกสันหลังในประเทศไทย โดยเป็นการร่วมมือประเทศฝรั่งเศส การร่วมมืออย่างเป็นทางการในครั้งนี้ เริ่มขึ้นในปี พ.ศ. 2531 และได้รับการสนับสนุนจากกรมทรัพยากรธรณี กรุงเทพฯ
ต่อมาในปี พ.ศ. 2519 จากโครงการสำรวจแร่ยูเรเนี่ยม ได้ค้นพบกระดูกขนาดใหญ่หนึ่งท่อน ที่อำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น ซึ่งได้รับความสนใจจากนักโบราณคดีชีววิทยาชาวฝรั่งเศส และได้เข้ามาตรวจสอบวิจัยในเวลาต่อมา แต่ผลของการวิจัยในครั้งนี้ ไม่สามารถระบุได้ว่านี้เป็นฟอสซิลของไดโนเสาร์จากตระกูลใด
นี่ถือว่าเป็นรายงานการค้นพบไดโนเสาร์ครั้งแรกในประเทศไทย และจากการสำรวจของคณะสำรวจไทย-ฝรั่งเศส ยังสามารถขุดพบกระดูกไดโนเสาร์ซอโรพอดอีกหลายแห่ง และมีจำนวนมากพอที่จะทำการศึกษาวิจัยอย่างละเอียด ทาง ดร. อิริค บุพโต และนายวราวุธ สุธีธร ได้รายงานว่าฟอสซิลนี้มาจากยุคครีเทเชียส [1]
ข้อมูลเพิ่มเติมหลังจากค้นพบ
ที่มา: Quick facts about Phuwiangosaurus [2]
ตัวอย่างฟอสซิล ภูเวียงโกซอรัส หรือชื่อเต็มว่า Phuwiangosaurus sirindhornae มีตัวอย่างฟอสซิลหลายส่วน ซึ่งทั้งหมดถูกพบในหมวดหินเสาคัวของประเทศไทย โฮโลไทป์ที่เป็นโครงกระดูกบางส่วน สำหรับไดโนเสาร์ที่โตเต็มวัย ประกอบไปด้วยชิ้นส่วนกระดูกสันหลังส่วนคอ กระดูกซี่โครง กระดูกสะบักสองข้าง
ทั้งหมดนี้ถูกพบในบริเวณเดียวกัน และคาดว่าน่าจะมาจากไดโนเสาร์ชนิดเดียวกัน โครงกระดูกที่มีความสมบูรณ์แบบกว่า 60% รวมถึงกะโหลกศีรษะบางส่วน มาตากไดโนเสาร์ที่เติบโตครึ่งหนึ่ง คณะสำรวจคำนวณไว้ว่า นี่เป็นฟอสซิลที่หายากมากสำหรับไดโนเสาร์ซอโรพอด คาดว่ามีความสมบูรณ์กว่า 65%
ตัวอย่างฟอสซิลต้นแบบของไดโนเสาร์ชนิดนี้ ถูกค้นพบในอุทยานแห่งชาติภูเวียง ในปี 1982 ตัวอย่างนี้ได้รับการอธิบายว่าเป็นตัวแทนของไดโนเสาร์ชนิดใหม่ สำหรับชื่อของมัน เป็นการเชิดชูเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ได้ให้ความสนใจในด้านบรรพชีวินวิทยาของประเทศไทย [3]
ไดโนเสาร์ภูเวียงโกซอรัส ไดโนเสาร์กินพืชขนาดใหญ่ชนิดนี้ มีการรายงานในปี 2567 อุทยานแห่งชาติภูเวียง ร่วมกับสำนักงานทรัพยากรธรณี เขต 2 มหาวิทยาลัยมหาสารคาม และอุทยานธรณีขอนแก่น ได้ดำเนินโครงการขุดค้นและเก็บข้อมูลซากดึกดำบรรพ์ไดโนเสาร์ หลุมขุดห้วยประตูตีหมา ในอุทยานแห่งชาติภูเวียง
โครงการสำรวจดังกล่าว ได้รับการสนับสนุนจากผู้เชี่ยวชาญด้านฟอสซิลไดโนเสาร์ นำทีมโดย ดร. วราวุธ สุธีธร และคณะทีมสำรวจ ซึ่งโครงการระยะแรกเป็นการขุดสำรวจฟอสซิล หลุมที่ 3 ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์-กรกฎาคม 2567 ทีมสำรวจได้ขุดเจอฟอสซิลกระดูกต้นคอ และกระดูกซี่โครงขนาดใหญ่ของซอโรพอด
การค้นพบฟอสซิลนี้ คาดว่าเป็นของสัตว์กินพืชคอยาว ขนาดตัวใหญ่กว่าไดโนเสาร์สายพันธุ์ Phuwiangosaurus ที่เคยพบ ทั้งนี้ ขนาดลำตัวที่วัดได้เกือบ 20 เมตร เป็นการพบซากฟอสซิลสายพันธุ์ใหม่ ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติภูเวียง ข่าวสารการรายงานฟอสซิลครั้งใหม่ เป็นที่น่าสนใจสำหรับนักท่องเที่ยว [4]
สัตว์กินพืช ภูเวียงโกซอรัส (Phuwiangosaurus) ไดโนเสาร์จากยุคครีเทเชียส ที่มีการค้นพบฟอสซิลครั้งแรกในประเทศไทย หลังจากที่คุณได้ดูรายละเอียดข้อมูลการค้นพบ รวมไปถึงข่าวสารการพบฟอสซิลสายพันธุ์ใหม่ ในส่วนถัดไป ทางเราจะพาไปดูลักษณะกายวิภาค และการเปิดตัวงานประติมากรรมตัวแรกของไทย
สำหรับการเปิดตัวงานสร้างสรรค์ประติมากรรม ต้นแบบหุ่นฟางไดโนเสาร์คอยาวและหางยาว ซึ่งเป็นครั้งแรกในประเทศไทย โดยจัดแสดงงานนิทรรศการแหล่งเรียนรู้ เมื่อวันที่ 17 มีนาคม ที่ศูนย์วิจัยและการศึกษาบรรพชีวินวิทยา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เปิดตัวต้นแบบหุ่นฟางไดโนเสาร์อีสานตัวแรกของประเทศไทย
หุ่นนี้เป็นการบอกเล่าเรื่องราวของการใช้ฟาง ที่สื่อแทนความอุดมสมบูรณ์ของผืนนา ซึ่งเป็นอาชีพหลักของชาวอีสาน เป็นวัสดุในการสร้างสรรค์ประติมากรรม โดยเกิดขึ้นภายใต้โครงการต้นแบบหุ่นฟางไดโนเสาร์ ย้อนรอยเรื่องราวดินแดนอู่ข้าวอู่น้ำ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากโครงการหนึ่งคณะหนึ่งศิลปวัฒนธรรม
ทางมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ใช้เวลาในการดำเนินการตั้งแต่เดือนธันวาคม 2559 ไปจนถึงเดือนมีนาคม 2560 สำหรับผู้ที่สนใจ สามารถเข้ารับชมต้นแบบหุ่นฟางได้ ที่บริเวณสนามหญ้าทางไปมหาวิทยาลัย ซึ่งจะจัดแสดงให้เป็นเวลา 1 เดือน โดยภายในงานมีการจัดแสดงนิทรรศการ วิธีขั้นตอนการทำหุ่นฟางไดโนเสาร์ [5]
โดยรวมแล้ว ไม่ว่าจะเป็นการค้นพบฟอสซิลครั้งแรกของประเทศไทย หรือการให้ความสนใจทางธรณีวิทยา ทำให้ได้รู้ว่าไดโนเสาร์กลุ่มซอโรพอด อาศัยอยู่ทั่วไปบนโลก อีกทั้งยังนำมาทำเป็นหุ่นฟาง เพื่อให้มนุษย์ได้รู้จักถึงรูปลักษณ์ภายนอก และทำให้นักวิทยาศาสตร์ได้เข้าใจเกี่ยวกับการดำรงชีวิตของพวกมัน
สำหรับไดโนเสาร์คอยาว เป็นไดโนเสาร์กินพืชขนาดใหญ่ คำนวณความยาวได้ประมาณ 20 เมตร อาจกินเฟิร์นหรือพืชโบราณ ในช่วงเวลาที่มันดำรงชีวิตในยุคครีเทเชียสตอนต้น โดยจะใช้ฟันที่มีลักษณะคล้ายแท่งดินสอขนาดใหญ่ ในการบดเคี้ยวพืชในช่องปาก และอาจกลืนก้อนหินเพื่อช่วยบดอาหาร
อาจจะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศและธรณีวิทยา หรืออาจเกิดการเปลี่ยนแปลงของพืชในระบบนิเวศ ซึ่งอาจส่งผลให้พืชดั้งเดิมที่เป็นอาหารหลักของไดโนเสาร์ชนิดนี้ มีจำนวนลดลง และพืชบางชนิดอาจวิวัฒนาการให้มีสารพิษเพื่อป้องกันการถูกกิน
[1] สนเทศน่ารู้. (September 9, 2009). ภูเวียงโกซอรัสสิรินธรเน่. Retrieved from lib.ru
[2] The Dinosaur Database. (2025). Quick facts about Phuwiangosaurus. Retrieved from dinosaurpictures
[3] WIKIPEDIA. (January 9, 2025). Fossil specimens. Retrieved from en.wikipedia
[4] Sanook. (March 31, 2024). ขอนแก่นขุดพบฟอสซิลไดโนเสาร์. Retrieved from sanook
[5] ไทยรัฐออนไลน์. (March 17, 2017). ม.มหาสารคาม เปิดตัวงานประติมากรรม. Retrieved from thairath